满语/第24节课 - 选读 12
< 满语
课文和译文
[编辑]| san dzi ging-ni bithe | 三字经 |
| niyalmai tuktan de, banin daci sain | 人之初 性本善 |
| banin ishunde hanci, tacin ishunde goro | 性相近 习相远 |
| unenggi taciburakv oci, banin uthai gurimbi | 苟不教 性乃迁 |
| tacibure-i doro, hing serengge wesihun | 教之道 贵以专 |
| seibeni mengdzi-i eme, adaki be sonjome tehebi | 昔孟母 择邻处 |
| jui tacirakv oci, tehe-i sirge be lashalahabi | 子不学 断机抒 |
| deo yan xan de, jurgan-i hacin bihebi | 窦燕山 有义方 |
| sunja jui be tacibure jakade, gebu yooni algikabi | 教五子 名俱扬 |
| ujifi tacirakv oci, ama-i endebuku | 养不教 父之过 |
| tacibure de cira akv oci, sefu-i banuhvn | 教不严 师之惰 |
| juse tacirakv oci, sain ningge waka | 子不学 非所宜 |
| ajigan de tacirakv oci, sakdaka de ainambi | 幼不学 老何为 |
| gu be colirakv oci, tetun banjinarakv | 玉不琢 不成器 |
| niyalma tacirakv oci, jurgan be sarkv | 人不学 不知义 |
| jui oho niyalma, jing asigan-i fonde | 为人子 方少时 |
| sefu gucu de hajila, dorolon yangse be urebu | 亲师友 学礼仪 |
| hvwang siyang uyun se de, sektefun be wenjebume bahanahabi | 香九龄 能温席 |
| niyaman de hiyooxulara be, ejeci acambi | 孝于亲 所当执 |
| kung r'ung duin se de, xulhe be anahvnjame bahanahabi | 融四岁 能让梨 |
| ahvn de deocilere be, neneme saci acambi | 弟于长 宜先知 |
| hiyooxun deocire be uju tuware donjire be ilhi | 首孝悌 次见闻 |
| tere ton be sat ere xu be eje | 知某数 识某文 |
| emu ci juwan juwan ci tanggv ombi | 一而十 十而百 |
| tanggv ci minggan minggan ci tumen ombi | 百而千 千而万 |
| ilan erdemu serengge abka na niyalma | 三才者 天地人 |
| ilan erden serengge xun biya usiha | 三光者 日月星 |
| ilan hexen serengge ejen amba I jurgan | 三纲者 君臣义 |
| ama jui haji eigen sargan I ijishvn | 父子亲 夫妇顺 |
| niyengniyeri juwari bolori bolori tuweri | 曰春夏 曰秋冬 |
| ere duin forgon forgoxorongge mohon akv | 此四时 运不穷 |
| julergi amargi wargi dergi serengge | 曰南北 曰西东 |
| ere duin dere delimba de acabumbi | 此四方 应呼中 |
| muke tuwa sere moo aisin bon serengge | 曰水火 木金土 |
| ere sunja feten ton be da arambi | 此五行 应乎数 |
| gosin jurgan dorolon mergen akdun serengge | 曰仁义 礼智信 |
| ere sunja enteheme farfabuci ojorakv | 此五常 不容紊 |
| handu xuxu turi maigen ira fisihe | 稻粱菽 麦黍稷 |
| ere ninggun hacin jeku niyalma jeterengge | 此六谷 人所食 |
| morin ihan honin coko indahvn ulgiyan | 马牛羊 鸡犬豕 |
| ere ninggun hacin ujima niyalma ujirengge | 此六畜 人所饲 |
| urgun jili sere gasacun sengguwecun sere | 曰喜怒 曰哀惧 |
| hairara ubiyara buyerengge nadan hacin I gvnin yongkiyaha | 爱恶欲 七情具 |
| hoto boihon suko moo wehe aisin | 匏土革 木石金 |
| sirge jai cuse moo ere jakvn mudan inu | 丝与竹 乃八音 |
| da mafa unggu mafa banin mafa | 高曾祖 父而身 |
| beyeci jui juici omolo | 身而子 子而孙 |
| jui omolo ci komolo domolo de isitara | 自子孙 至玄曾 |
| ere uyun uksun niyalma ciktan ombi | 乃九族 人之伦 |
| ama jui I baili sargan dahasahun eigen | 父子恩 夫妇从 |
| ahvn oci senggi me deo oci gungnecuke | 兄则友 弟则恭 |
| ungga asihan giyangga gucu gargan sain | 长幼序 友与朋 |
| ejen oci ginggun amban oci tondo | 君则敬 臣则忠 |
| ere juwan jurgan uherilerengge niyalma | 此十义 人所同 |
| yaya juse tacibure de urunakv sibkime giyangna | 凡训蒙 须讲究 |
| yaya juse tacibure de urunakv sibkime giyang na | 详训诂 明句读 |
| tacire urse de urunakv tuktan bi | 为学者 必有初 |
| ajige tacikv wajiha manggi sy xu bithe de isinambi | 小学终 至四书 |
| luwen yu serengge orin fiyelen | 论语者 二十篇 |
| geren sabisa sain gisun be ejehebi | 群弟子 记善言 |
| dasara teksilere ci necin taifin de isibuhabi | 自修齐 至平治 |
| xi gukuhe manggi cun cio be deribuhebi | 诗既亡 春秋作 |
| jalan siran be kimci duben deribun be sa | 考世系 知终始 |
| tang hiya be dailafi gurun I colo xang sehe | 汤伐夏 国号商 |
| jakvn tanggv aniya ofi umesi goro goidaha | 八百载 最长久 |
| agvrahajun de amuran xurdeme gisurere be wesihun obuha | 逞干戈 尚游说 |
| sunja etenggi nadan kiyangkiyan tucikebi | 五霸强 七雄出 |
| juwe jalan ulafi cu han temxehe | 传二世 楚汉争 |
| gao dzu mukdehe manggi han gurun I doro Be ilibuha | 高祖兴 汉业建 |
| liyang gurun be mukiyebuhe manggi gurun Be teni halaha | 梁灭之 国乃改 |
| suduri be hvlara urse yargiyan kooli be kimci | 读史者 考实录 |
| angga be hvla mujilen de eje | 口而诵 心而惟 |
| tere hafan tehe bime tacire be kemuni kicehebi | 彼既仕 学且勤 |
| funiyehe be mulu de akiyama suifun I suksaha Be tohombi | 头悬梁 锥刺股 |
| gvwa taciburakv bime beye jobome kicehebi | 彼不教 自勤苦 |
| orho unuha weihe de lakiyahangga | 如负薪 如挂角 |
| bete udu suilacibe kemuni teng seme girkvhabi | 身虽劳 犹苦卓 |
| suweni ajige juse doigvde gvnici acambi | 尔小生 宜早思 |
| tere mutebuhe be dahame geren ferguweme | 彼既成 众称异 |
| terei sure ulhisu be niyalma ferguwecuke seme maktahabi | 彼颖悟 人称奇 |
| siye doo yvn xi irgebume mutehebi | 谢道韫 能咏吟 |
| ferguwecuke jui seme tukiyefi jeng dzi hafan obuhabi | 举神童 作正字 |
| suweni ajigan de tacirengge hvsutuleme isibuci ombi | 尔幼学 勉而致 |
| faxxan urse inu erei adali | 有为者 亦若是 |
| indahvn dobori tuwakiyame coko elde be hvlambi | 犬守夜 鸡司晨 |
| unenggi tacirakv oci adarame niyalma oci ombi | 苟不学 曷为人 |
| niyalma tacirakv oci jaka de isirakv | 人不学 不如物 |
| ajigan de tacifi ciksika de yabu | 幼儿学 壮而行 |
| dergi oci ejen de akvmbu fejergi oci irgen be gosi | 上致君 下泽民 |
| gebu maktacun be algimbume ama eme be iletule | 扬名声 显父母 |
| bi jui be taciburengge damu emu ging ni bithe | 我教子 唯一经 |
| kicebe de gung bi efin de tusa ak | 勤有功 戏无益 |
生词
[编辑]注
[编辑]References
[编辑]- The text for this lesson was taken from the following blog: http://brotlein.blog.sohu.com/45132440.html