满语/第24节课 - 选读 12
外观
< 满语
课文和译文
[编辑]san dzi ging-ni bithe | 三字经 |
niyalmai tuktan de, banin daci sain | 人之初 性本善 |
banin ishunde hanci, tacin ishunde goro | 性相近 习相远 |
unenggi taciburakv oci, banin uthai gurimbi | 苟不教 性乃迁 |
tacibure-i doro, hing serengge wesihun | 教之道 贵以专 |
seibeni mengdzi-i eme, adaki be sonjome tehebi | 昔孟母 择邻处 |
jui tacirakv oci, tehe-i sirge be lashalahabi | 子不学 断机抒 |
deo yan xan de, jurgan-i hacin bihebi | 窦燕山 有义方 |
sunja jui be tacibure jakade, gebu yooni algikabi | 教五子 名俱扬 |
ujifi tacirakv oci, ama-i endebuku | 养不教 父之过 |
tacibure de cira akv oci, sefu-i banuhvn | 教不严 师之惰 |
juse tacirakv oci, sain ningge waka | 子不学 非所宜 |
ajigan de tacirakv oci, sakdaka de ainambi | 幼不学 老何为 |
gu be colirakv oci, tetun banjinarakv | 玉不琢 不成器 |
niyalma tacirakv oci, jurgan be sarkv | 人不学 不知义 |
jui oho niyalma, jing asigan-i fonde | 为人子 方少时 |
sefu gucu de hajila, dorolon yangse be urebu | 亲师友 学礼仪 |
hvwang siyang uyun se de, sektefun be wenjebume bahanahabi | 香九龄 能温席 |
niyaman de hiyooxulara be, ejeci acambi | 孝于亲 所当执 |
kung r'ung duin se de, xulhe be anahvnjame bahanahabi | 融四岁 能让梨 |
ahvn de deocilere be, neneme saci acambi | 弟于长 宜先知 |
hiyooxun deocire be uju tuware donjire be ilhi | 首孝悌 次见闻 |
tere ton be sat ere xu be eje | 知某数 识某文 |
emu ci juwan juwan ci tanggv ombi | 一而十 十而百 |
tanggv ci minggan minggan ci tumen ombi | 百而千 千而万 |
ilan erdemu serengge abka na niyalma | 三才者 天地人 |
ilan erden serengge xun biya usiha | 三光者 日月星 |
ilan hexen serengge ejen amba I jurgan | 三纲者 君臣义 |
ama jui haji eigen sargan I ijishvn | 父子亲 夫妇顺 |
niyengniyeri juwari bolori bolori tuweri | 曰春夏 曰秋冬 |
ere duin forgon forgoxorongge mohon akv | 此四时 运不穷 |
julergi amargi wargi dergi serengge | 曰南北 曰西东 |
ere duin dere delimba de acabumbi | 此四方 应呼中 |
muke tuwa sere moo aisin bon serengge | 曰水火 木金土 |
ere sunja feten ton be da arambi | 此五行 应乎数 |
gosin jurgan dorolon mergen akdun serengge | 曰仁义 礼智信 |
ere sunja enteheme farfabuci ojorakv | 此五常 不容紊 |
handu xuxu turi maigen ira fisihe | 稻粱菽 麦黍稷 |
ere ninggun hacin jeku niyalma jeterengge | 此六谷 人所食 |
morin ihan honin coko indahvn ulgiyan | 马牛羊 鸡犬豕 |
ere ninggun hacin ujima niyalma ujirengge | 此六畜 人所饲 |
urgun jili sere gasacun sengguwecun sere | 曰喜怒 曰哀惧 |
hairara ubiyara buyerengge nadan hacin I gvnin yongkiyaha | 爱恶欲 七情具 |
hoto boihon suko moo wehe aisin | 匏土革 木石金 |
sirge jai cuse moo ere jakvn mudan inu | 丝与竹 乃八音 |
da mafa unggu mafa banin mafa | 高曾祖 父而身 |
beyeci jui juici omolo | 身而子 子而孙 |
jui omolo ci komolo domolo de isitara | 自子孙 至玄曾 |
ere uyun uksun niyalma ciktan ombi | 乃九族 人之伦 |
ama jui I baili sargan dahasahun eigen | 父子恩 夫妇从 |
ahvn oci senggi me deo oci gungnecuke | 兄则友 弟则恭 |
ungga asihan giyangga gucu gargan sain | 长幼序 友与朋 |
ejen oci ginggun amban oci tondo | 君则敬 臣则忠 |
ere juwan jurgan uherilerengge niyalma | 此十义 人所同 |
yaya juse tacibure de urunakv sibkime giyangna | 凡训蒙 须讲究 |
yaya juse tacibure de urunakv sibkime giyang na | 详训诂 明句读 |
tacire urse de urunakv tuktan bi | 为学者 必有初 |
ajige tacikv wajiha manggi sy xu bithe de isinambi | 小学终 至四书 |
luwen yu serengge orin fiyelen | 论语者 二十篇 |
geren sabisa sain gisun be ejehebi | 群弟子 记善言 |
dasara teksilere ci necin taifin de isibuhabi | 自修齐 至平治 |
xi gukuhe manggi cun cio be deribuhebi | 诗既亡 春秋作 |
jalan siran be kimci duben deribun be sa | 考世系 知终始 |
tang hiya be dailafi gurun I colo xang sehe | 汤伐夏 国号商 |
jakvn tanggv aniya ofi umesi goro goidaha | 八百载 最长久 |
agvrahajun de amuran xurdeme gisurere be wesihun obuha | 逞干戈 尚游说 |
sunja etenggi nadan kiyangkiyan tucikebi | 五霸强 七雄出 |
juwe jalan ulafi cu han temxehe | 传二世 楚汉争 |
gao dzu mukdehe manggi han gurun I doro Be ilibuha | 高祖兴 汉业建 |
liyang gurun be mukiyebuhe manggi gurun Be teni halaha | 梁灭之 国乃改 |
suduri be hvlara urse yargiyan kooli be kimci | 读史者 考实录 |
angga be hvla mujilen de eje | 口而诵 心而惟 |
tere hafan tehe bime tacire be kemuni kicehebi | 彼既仕 学且勤 |
funiyehe be mulu de akiyama suifun I suksaha Be tohombi | 头悬梁 锥刺股 |
gvwa taciburakv bime beye jobome kicehebi | 彼不教 自勤苦 |
orho unuha weihe de lakiyahangga | 如负薪 如挂角 |
bete udu suilacibe kemuni teng seme girkvhabi | 身虽劳 犹苦卓 |
suweni ajige juse doigvde gvnici acambi | 尔小生 宜早思 |
tere mutebuhe be dahame geren ferguweme | 彼既成 众称异 |
terei sure ulhisu be niyalma ferguwecuke seme maktahabi | 彼颖悟 人称奇 |
siye doo yvn xi irgebume mutehebi | 谢道韫 能咏吟 |
ferguwecuke jui seme tukiyefi jeng dzi hafan obuhabi | 举神童 作正字 |
suweni ajigan de tacirengge hvsutuleme isibuci ombi | 尔幼学 勉而致 |
faxxan urse inu erei adali | 有为者 亦若是 |
indahvn dobori tuwakiyame coko elde be hvlambi | 犬守夜 鸡司晨 |
unenggi tacirakv oci adarame niyalma oci ombi | 苟不学 曷为人 |
niyalma tacirakv oci jaka de isirakv | 人不学 不如物 |
ajigan de tacifi ciksika de yabu | 幼儿学 壮而行 |
dergi oci ejen de akvmbu fejergi oci irgen be gosi | 上致君 下泽民 |
gebu maktacun be algimbume ama eme be iletule | 扬名声 显父母 |
bi jui be taciburengge damu emu ging ni bithe | 我教子 唯一经 |
kicebe de gung bi efin de tusa ak | 勤有功 戏无益 |
生词
[编辑]注
[编辑]References
[编辑]- The text for this lesson was taken from the following blog: http://brotlein.blog.sohu.com/45132440.html