滿語/第24節課 - 選讀 12
外觀
< 满语
課文和譯文
[編輯]san dzi ging-ni bithe | 三字經 |
niyalmai tuktan de, banin daci sain | 人之初 性本善 |
banin ishunde hanci, tacin ishunde goro | 性相近 習相遠 |
unenggi taciburakv oci, banin uthai gurimbi | 苟不教 性乃遷 |
tacibure-i doro, hing serengge wesihun | 教之道 貴以專 |
seibeni mengdzi-i eme, adaki be sonjome tehebi | 昔孟母 擇鄰處 |
jui tacirakv oci, tehe-i sirge be lashalahabi | 子不學 斷機抒 |
deo yan xan de, jurgan-i hacin bihebi | 竇燕山 有義方 |
sunja jui be tacibure jakade, gebu yooni algikabi | 教五子 名俱揚 |
ujifi tacirakv oci, ama-i endebuku | 養不教 父之過 |
tacibure de cira akv oci, sefu-i banuhvn | 教不嚴 師之惰 |
juse tacirakv oci, sain ningge waka | 子不學 非所宜 |
ajigan de tacirakv oci, sakdaka de ainambi | 幼不學 老何為 |
gu be colirakv oci, tetun banjinarakv | 玉不琢 不成器 |
niyalma tacirakv oci, jurgan be sarkv | 人不學 不知義 |
jui oho niyalma, jing asigan-i fonde | 為人子 方少時 |
sefu gucu de hajila, dorolon yangse be urebu | 親師友 學禮儀 |
hvwang siyang uyun se de, sektefun be wenjebume bahanahabi | 香九齡 能溫席 |
niyaman de hiyooxulara be, ejeci acambi | 孝於親 所當執 |
kung r'ung duin se de, xulhe be anahvnjame bahanahabi | 融四歲 能讓梨 |
ahvn de deocilere be, neneme saci acambi | 弟於長 宜先知 |
hiyooxun deocire be uju tuware donjire be ilhi | 首孝悌 次見聞 |
tere ton be sat ere xu be eje | 知某數 識某文 |
emu ci juwan juwan ci tanggv ombi | 一而十 十而百 |
tanggv ci minggan minggan ci tumen ombi | 百而千 千而萬 |
ilan erdemu serengge abka na niyalma | 三才者 天地人 |
ilan erden serengge xun biya usiha | 三光者 日月星 |
ilan hexen serengge ejen amba I jurgan | 三綱者 君臣義 |
ama jui haji eigen sargan I ijishvn | 父子親 夫婦順 |
niyengniyeri juwari bolori bolori tuweri | 曰春夏 曰秋冬 |
ere duin forgon forgoxorongge mohon akv | 此四時 運不窮 |
julergi amargi wargi dergi serengge | 曰南北 曰西東 |
ere duin dere delimba de acabumbi | 此四方 應呼中 |
muke tuwa sere moo aisin bon serengge | 曰水火 木金土 |
ere sunja feten ton be da arambi | 此五行 應乎數 |
gosin jurgan dorolon mergen akdun serengge | 曰仁義 禮智信 |
ere sunja enteheme farfabuci ojorakv | 此五常 不容紊 |
handu xuxu turi maigen ira fisihe | 稻粱菽 麥黍稷 |
ere ninggun hacin jeku niyalma jeterengge | 此六穀 人所食 |
morin ihan honin coko indahvn ulgiyan | 馬牛羊 雞犬豕 |
ere ninggun hacin ujima niyalma ujirengge | 此六畜 人所飼 |
urgun jili sere gasacun sengguwecun sere | 曰喜怒 曰哀懼 |
hairara ubiyara buyerengge nadan hacin I gvnin yongkiyaha | 愛惡欲 七情具 |
hoto boihon suko moo wehe aisin | 匏土革 木石金 |
sirge jai cuse moo ere jakvn mudan inu | 絲與竹 乃八音 |
da mafa unggu mafa banin mafa | 高曾祖 父而身 |
beyeci jui juici omolo | 身而子 子而孫 |
jui omolo ci komolo domolo de isitara | 自子孫 至玄曾 |
ere uyun uksun niyalma ciktan ombi | 乃九族 人之倫 |
ama jui I baili sargan dahasahun eigen | 父子恩 夫婦從 |
ahvn oci senggi me deo oci gungnecuke | 兄則友 弟則恭 |
ungga asihan giyangga gucu gargan sain | 長幼序 友與朋 |
ejen oci ginggun amban oci tondo | 君則敬 臣則忠 |
ere juwan jurgan uherilerengge niyalma | 此十義 人所同 |
yaya juse tacibure de urunakv sibkime giyangna | 凡訓蒙 須講究 |
yaya juse tacibure de urunakv sibkime giyang na | 詳訓詁 明句讀 |
tacire urse de urunakv tuktan bi | 為學者 必有初 |
ajige tacikv wajiha manggi sy xu bithe de isinambi | 小學終 至四書 |
luwen yu serengge orin fiyelen | 論語者 二十篇 |
geren sabisa sain gisun be ejehebi | 群弟子 記善言 |
dasara teksilere ci necin taifin de isibuhabi | 自修齊 至平治 |
xi gukuhe manggi cun cio be deribuhebi | 詩既亡 春秋作 |
jalan siran be kimci duben deribun be sa | 考世系 知終始 |
tang hiya be dailafi gurun I colo xang sehe | 湯伐夏 國號商 |
jakvn tanggv aniya ofi umesi goro goidaha | 八百載 最長久 |
agvrahajun de amuran xurdeme gisurere be wesihun obuha | 逞干戈 尚遊說 |
sunja etenggi nadan kiyangkiyan tucikebi | 五霸強 七雄出 |
juwe jalan ulafi cu han temxehe | 傳二世 楚漢爭 |
gao dzu mukdehe manggi han gurun I doro Be ilibuha | 高祖興 漢業建 |
liyang gurun be mukiyebuhe manggi gurun Be teni halaha | 梁滅之 國乃改 |
suduri be hvlara urse yargiyan kooli be kimci | 讀史者 考實錄 |
angga be hvla mujilen de eje | 口而誦 心而惟 |
tere hafan tehe bime tacire be kemuni kicehebi | 彼既仕 學且勤 |
funiyehe be mulu de akiyama suifun I suksaha Be tohombi | 頭懸梁 錐刺股 |
gvwa taciburakv bime beye jobome kicehebi | 彼不教 自勤苦 |
orho unuha weihe de lakiyahangga | 如負薪 如掛角 |
bete udu suilacibe kemuni teng seme girkvhabi | 身雖勞 猶苦卓 |
suweni ajige juse doigvde gvnici acambi | 爾小生 宜早思 |
tere mutebuhe be dahame geren ferguweme | 彼既成 眾稱異 |
terei sure ulhisu be niyalma ferguwecuke seme maktahabi | 彼穎悟 人稱奇 |
siye doo yvn xi irgebume mutehebi | 謝道韞 能詠吟 |
ferguwecuke jui seme tukiyefi jeng dzi hafan obuhabi | 舉神童 作正字 |
suweni ajigan de tacirengge hvsutuleme isibuci ombi | 爾幼學 勉而致 |
faxxan urse inu erei adali | 有為者 亦若是 |
indahvn dobori tuwakiyame coko elde be hvlambi | 犬守夜 雞司晨 |
unenggi tacirakv oci adarame niyalma oci ombi | 苟不學 曷為人 |
niyalma tacirakv oci jaka de isirakv | 人不學 不如物 |
ajigan de tacifi ciksika de yabu | 幼兒學 壯而行 |
dergi oci ejen de akvmbu fejergi oci irgen be gosi | 上致君 下澤民 |
gebu maktacun be algimbume ama eme be iletule | 揚名聲 顯父母 |
bi jui be taciburengge damu emu ging ni bithe | 我教子 唯一經 |
kicebe de gung bi efin de tusa ak | 勤有功 戲無益 |
生詞
[編輯]注
[編輯]References
[編輯]- The text for this lesson was taken from the following blog: http://brotlein.blog.sohu.com/45132440.html