跳至內容

滿語/第24節課 - 選讀 12

維基教科書,自由的教學讀本

課文和譯文

[編輯]
san dzi ging-ni bithe 三字經
niyalmai tuktan de, banin daci sain 人之初 性本善
banin ishunde hanci, tacin ishunde goro 性相近 習相遠
unenggi taciburakv oci, banin uthai gurimbi 苟不教 性乃遷
tacibure-i doro, hing serengge wesihun 教之道 貴以專
seibeni mengdzi-i eme, adaki be sonjome tehebi 昔孟母 擇鄰處
jui tacirakv oci, tehe-i sirge be lashalahabi 子不學 斷機抒
deo yan xan de, jurgan-i hacin bihebi 竇燕山 有義方
sunja jui be tacibure jakade, gebu yooni algikabi 教五子 名俱揚
ujifi tacirakv oci, ama-i endebuku 養不教 父之過
tacibure de cira akv oci, sefu-i banuhvn 教不嚴 師之惰
juse tacirakv oci, sain ningge waka 子不學 非所宜
ajigan de tacirakv oci, sakdaka de ainambi 幼不學 老何為
gu be colirakv oci, tetun banjinarakv 玉不琢 不成器
niyalma tacirakv oci, jurgan be sarkv 人不學 不知義
jui oho niyalma, jing asigan-i fonde 為人子 方少時
sefu gucu de hajila, dorolon yangse be urebu 親師友 學禮儀
hvwang siyang uyun se de, sektefun be wenjebume bahanahabi 香九齡 能溫席
niyaman de hiyooxulara be, ejeci acambi 孝於親 所當執
kung r'ung duin se de, xulhe be anahvnjame bahanahabi 融四歲 能讓梨
ahvn de deocilere be, neneme saci acambi 弟於長 宜先知
hiyooxun deocire be uju tuware donjire be ilhi 首孝悌 次見聞
tere ton be sat ere xu be eje 知某數 識某文
emu ci juwan juwan ci tanggv ombi 一而十 十而百
tanggv ci minggan minggan ci tumen ombi 百而千 千而萬
ilan erdemu serengge abka na niyalma 三才者 天地人
ilan erden serengge xun biya usiha 三光者 日月星
ilan hexen serengge ejen amba I jurgan 三綱者 君臣義
ama jui haji eigen sargan I ijishvn 父子親 夫婦順
niyengniyeri juwari bolori bolori tuweri 曰春夏 曰秋冬
ere duin forgon forgoxorongge mohon akv 此四時 運不窮
julergi amargi wargi dergi serengge 曰南北 曰西東
ere duin dere delimba de acabumbi 此四方 應呼中
muke tuwa sere moo aisin bon serengge 曰水火 木金土
ere sunja feten ton be da arambi 此五行 應乎數
gosin jurgan dorolon mergen akdun serengge 曰仁義 禮智信
ere sunja enteheme farfabuci ojorakv 此五常 不容紊
handu xuxu turi maigen ira fisihe 稻粱菽 麥黍稷
ere ninggun hacin jeku niyalma jeterengge 此六穀 人所食
morin ihan honin coko indahvn ulgiyan 馬牛羊 雞犬豕
ere ninggun hacin ujima niyalma ujirengge 此六畜 人所飼
urgun jili sere gasacun sengguwecun sere 曰喜怒 曰哀懼
hairara ubiyara buyerengge nadan hacin I gvnin yongkiyaha 愛惡欲 七情具
hoto boihon suko moo wehe aisin 匏土革 木石金
sirge jai cuse moo ere jakvn mudan inu 絲與竹 乃八音
da mafa unggu mafa banin mafa 高曾祖 父而身
beyeci jui juici omolo 身而子 子而孫
jui omolo ci komolo domolo de isitara 自子孫 至玄曾
ere uyun uksun niyalma ciktan ombi 乃九族 人之倫
ama jui I baili sargan dahasahun eigen 父子恩 夫婦從
ahvn oci senggi me deo oci gungnecuke 兄則友 弟則恭
ungga asihan giyangga gucu gargan sain 長幼序 友與朋
ejen oci ginggun amban oci tondo 君則敬 臣則忠
ere juwan jurgan uherilerengge niyalma 此十義 人所同
yaya juse tacibure de urunakv sibkime giyangna 凡訓蒙 須講究
yaya juse tacibure de urunakv sibkime giyang na 詳訓詁 明句讀
tacire urse de urunakv tuktan bi 為學者 必有初
ajige tacikv wajiha manggi sy xu bithe de isinambi 小學終 至四書
luwen yu serengge orin fiyelen 論語者 二十篇
geren sabisa sain gisun be ejehebi 群弟子 記善言
dasara teksilere ci necin taifin de isibuhabi 自修齊 至平治
xi gukuhe manggi cun cio be deribuhebi 詩既亡 春秋作
jalan siran be kimci duben deribun be sa 考世系 知終始
tang hiya be dailafi gurun I colo xang sehe 湯伐夏 國號商
jakvn tanggv aniya ofi umesi goro goidaha 八百載 最長久
agvrahajun de amuran xurdeme gisurere be wesihun obuha 逞干戈 尚遊說
sunja etenggi nadan kiyangkiyan tucikebi 五霸強 七雄出
juwe jalan ulafi cu han temxehe 傳二世 楚漢爭
gao dzu mukdehe manggi han gurun I doro Be ilibuha 高祖興 漢業建
liyang gurun be mukiyebuhe manggi gurun Be teni halaha 梁滅之 國乃改
suduri be hvlara urse yargiyan kooli be kimci 讀史者 考實錄
angga be hvla mujilen de eje 口而誦 心而惟
tere hafan tehe bime tacire be kemuni kicehebi 彼既仕 學且勤
funiyehe be mulu de akiyama suifun I suksaha Be tohombi 頭懸梁 錐刺股
gvwa taciburakv bime beye jobome kicehebi 彼不教 自勤苦
orho unuha weihe de lakiyahangga 如負薪 如掛角
bete udu suilacibe kemuni teng seme girkvhabi 身雖勞 猶苦卓
suweni ajige juse doigvde gvnici acambi 爾小生 宜早思
tere mutebuhe be dahame geren ferguweme 彼既成 眾稱異
terei sure ulhisu be niyalma ferguwecuke seme maktahabi 彼穎悟 人稱奇
siye doo yvn xi irgebume mutehebi 謝道韞 能詠吟
ferguwecuke jui seme tukiyefi jeng dzi hafan obuhabi 舉神童 作正字
suweni ajigan de tacirengge hvsutuleme isibuci ombi 爾幼學 勉而致
faxxan urse inu erei adali 有為者 亦若是
indahvn dobori tuwakiyame coko elde be hvlambi 犬守夜 雞司晨
unenggi tacirakv oci adarame niyalma oci ombi 苟不學 曷為人
niyalma tacirakv oci jaka de isirakv 人不學 不如物
ajigan de tacifi ciksika de yabu 幼兒學 壯而行
dergi oci ejen de akvmbu fejergi oci irgen be gosi 上致君 下澤民
gebu maktacun be algimbume ama eme be iletule 揚名聲 顯父母
bi jui be taciburengge damu emu ging ni bithe 我教子 唯一經
kicebe de gung bi efin de tusa ak 勤有功 戲無益

生詞

[編輯]

[編輯]

References

[編輯]