滿語/第24節課 - 選讀 12
< 满语
課文和譯文
[編輯]| san dzi ging-ni bithe | 三字經 |
| niyalmai tuktan de, banin daci sain | 人之初 性本善 |
| banin ishunde hanci, tacin ishunde goro | 性相近 習相遠 |
| unenggi taciburakv oci, banin uthai gurimbi | 苟不教 性乃遷 |
| tacibure-i doro, hing serengge wesihun | 教之道 貴以專 |
| seibeni mengdzi-i eme, adaki be sonjome tehebi | 昔孟母 擇鄰處 |
| jui tacirakv oci, tehe-i sirge be lashalahabi | 子不學 斷機抒 |
| deo yan xan de, jurgan-i hacin bihebi | 竇燕山 有義方 |
| sunja jui be tacibure jakade, gebu yooni algikabi | 教五子 名俱揚 |
| ujifi tacirakv oci, ama-i endebuku | 養不教 父之過 |
| tacibure de cira akv oci, sefu-i banuhvn | 教不嚴 師之惰 |
| juse tacirakv oci, sain ningge waka | 子不學 非所宜 |
| ajigan de tacirakv oci, sakdaka de ainambi | 幼不學 老何為 |
| gu be colirakv oci, tetun banjinarakv | 玉不琢 不成器 |
| niyalma tacirakv oci, jurgan be sarkv | 人不學 不知義 |
| jui oho niyalma, jing asigan-i fonde | 為人子 方少時 |
| sefu gucu de hajila, dorolon yangse be urebu | 親師友 學禮儀 |
| hvwang siyang uyun se de, sektefun be wenjebume bahanahabi | 香九齡 能溫席 |
| niyaman de hiyooxulara be, ejeci acambi | 孝於親 所當執 |
| kung r'ung duin se de, xulhe be anahvnjame bahanahabi | 融四歲 能讓梨 |
| ahvn de deocilere be, neneme saci acambi | 弟於長 宜先知 |
| hiyooxun deocire be uju tuware donjire be ilhi | 首孝悌 次見聞 |
| tere ton be sat ere xu be eje | 知某數 識某文 |
| emu ci juwan juwan ci tanggv ombi | 一而十 十而百 |
| tanggv ci minggan minggan ci tumen ombi | 百而千 千而萬 |
| ilan erdemu serengge abka na niyalma | 三才者 天地人 |
| ilan erden serengge xun biya usiha | 三光者 日月星 |
| ilan hexen serengge ejen amba I jurgan | 三綱者 君臣義 |
| ama jui haji eigen sargan I ijishvn | 父子親 夫婦順 |
| niyengniyeri juwari bolori bolori tuweri | 曰春夏 曰秋冬 |
| ere duin forgon forgoxorongge mohon akv | 此四時 運不窮 |
| julergi amargi wargi dergi serengge | 曰南北 曰西東 |
| ere duin dere delimba de acabumbi | 此四方 應呼中 |
| muke tuwa sere moo aisin bon serengge | 曰水火 木金土 |
| ere sunja feten ton be da arambi | 此五行 應乎數 |
| gosin jurgan dorolon mergen akdun serengge | 曰仁義 禮智信 |
| ere sunja enteheme farfabuci ojorakv | 此五常 不容紊 |
| handu xuxu turi maigen ira fisihe | 稻粱菽 麥黍稷 |
| ere ninggun hacin jeku niyalma jeterengge | 此六穀 人所食 |
| morin ihan honin coko indahvn ulgiyan | 馬牛羊 雞犬豕 |
| ere ninggun hacin ujima niyalma ujirengge | 此六畜 人所飼 |
| urgun jili sere gasacun sengguwecun sere | 曰喜怒 曰哀懼 |
| hairara ubiyara buyerengge nadan hacin I gvnin yongkiyaha | 愛惡欲 七情具 |
| hoto boihon suko moo wehe aisin | 匏土革 木石金 |
| sirge jai cuse moo ere jakvn mudan inu | 絲與竹 乃八音 |
| da mafa unggu mafa banin mafa | 高曾祖 父而身 |
| beyeci jui juici omolo | 身而子 子而孫 |
| jui omolo ci komolo domolo de isitara | 自子孫 至玄曾 |
| ere uyun uksun niyalma ciktan ombi | 乃九族 人之倫 |
| ama jui I baili sargan dahasahun eigen | 父子恩 夫婦從 |
| ahvn oci senggi me deo oci gungnecuke | 兄則友 弟則恭 |
| ungga asihan giyangga gucu gargan sain | 長幼序 友與朋 |
| ejen oci ginggun amban oci tondo | 君則敬 臣則忠 |
| ere juwan jurgan uherilerengge niyalma | 此十義 人所同 |
| yaya juse tacibure de urunakv sibkime giyangna | 凡訓蒙 須講究 |
| yaya juse tacibure de urunakv sibkime giyang na | 詳訓詁 明句讀 |
| tacire urse de urunakv tuktan bi | 為學者 必有初 |
| ajige tacikv wajiha manggi sy xu bithe de isinambi | 小學終 至四書 |
| luwen yu serengge orin fiyelen | 論語者 二十篇 |
| geren sabisa sain gisun be ejehebi | 群弟子 記善言 |
| dasara teksilere ci necin taifin de isibuhabi | 自修齊 至平治 |
| xi gukuhe manggi cun cio be deribuhebi | 詩既亡 春秋作 |
| jalan siran be kimci duben deribun be sa | 考世系 知終始 |
| tang hiya be dailafi gurun I colo xang sehe | 湯伐夏 國號商 |
| jakvn tanggv aniya ofi umesi goro goidaha | 八百載 最長久 |
| agvrahajun de amuran xurdeme gisurere be wesihun obuha | 逞干戈 尚遊說 |
| sunja etenggi nadan kiyangkiyan tucikebi | 五霸強 七雄出 |
| juwe jalan ulafi cu han temxehe | 傳二世 楚漢爭 |
| gao dzu mukdehe manggi han gurun I doro Be ilibuha | 高祖興 漢業建 |
| liyang gurun be mukiyebuhe manggi gurun Be teni halaha | 梁滅之 國乃改 |
| suduri be hvlara urse yargiyan kooli be kimci | 讀史者 考實錄 |
| angga be hvla mujilen de eje | 口而誦 心而惟 |
| tere hafan tehe bime tacire be kemuni kicehebi | 彼既仕 學且勤 |
| funiyehe be mulu de akiyama suifun I suksaha Be tohombi | 頭懸樑 錐刺股 |
| gvwa taciburakv bime beye jobome kicehebi | 彼不教 自勤苦 |
| orho unuha weihe de lakiyahangga | 如負薪 如掛角 |
| bete udu suilacibe kemuni teng seme girkvhabi | 身雖勞 猶苦卓 |
| suweni ajige juse doigvde gvnici acambi | 爾小生 宜早思 |
| tere mutebuhe be dahame geren ferguweme | 彼既成 眾稱異 |
| terei sure ulhisu be niyalma ferguwecuke seme maktahabi | 彼穎悟 人稱奇 |
| siye doo yvn xi irgebume mutehebi | 謝道韞 能詠吟 |
| ferguwecuke jui seme tukiyefi jeng dzi hafan obuhabi | 舉神童 作正字 |
| suweni ajigan de tacirengge hvsutuleme isibuci ombi | 爾幼學 勉而致 |
| faxxan urse inu erei adali | 有為者 亦若是 |
| indahvn dobori tuwakiyame coko elde be hvlambi | 犬守夜 雞司晨 |
| unenggi tacirakv oci adarame niyalma oci ombi | 苟不學 曷為人 |
| niyalma tacirakv oci jaka de isirakv | 人不學 不如物 |
| ajigan de tacifi ciksika de yabu | 幼兒學 壯而行 |
| dergi oci ejen de akvmbu fejergi oci irgen be gosi | 上致君 下澤民 |
| gebu maktacun be algimbume ama eme be iletule | 揚名聲 顯父母 |
| bi jui be taciburengge damu emu ging ni bithe | 我教子 唯一經 |
| kicebe de gung bi efin de tusa ak | 勤有功 戲無益 |
生詞
[編輯]注
[編輯]References
[編輯]- The text for this lesson was taken from the following blog: http://brotlein.blog.sohu.com/45132440.html