臺灣話/三字經讀音

维基教科书,自由的教学读本
T â i - g í K à u - k h o - s u 目錄 - 介紹 [檢視編輯]
台 語 教 科 書 1. 書寫漢字白話字臺灣語假名臺語諺文普實台文全漢漢羅全羅輸入法
2. 拼音系統臺語注音符號台羅拼音
3. 文法
4. 發音腔調數字姓氏天干地支訓讀千字文百家姓三字經千金譜臺灣三字經文白異讀
5. 詞彙常用名詞常用動詞常用形容詞常用副詞代名詞疑問詞介詞助詞外來語
6. 時態現在式過去式進行式完成式

漢文、羅馬文對照[编辑]

人之初,性本善;性相近,習相遠。 Jîn chi chho͘, sèng pún siān; sèng siong kīn, si̍p siong oán.
苟不教,性乃遷;教之道,貴以專。 Kó͘ put kàu, sèng nái chhian; kàu chi tō, kuì í choan.
昔孟母,擇鄰處;子不學,斷機杼。 Sek Bēng-bió, te̍k lîn chhú; chú put ha̍k, toān ki thú.
竇燕山,有義方;教五子,名俱揚。 Tō͘ Iàn-san, iú gī hong; kàu ngó͘ chú, bêng kū iông.
養不教,父之過;教不嚴,師之惰。 Ióng put kàu, hū chi kò; kàu put giâm, su chi tō.
子不學,非所宜;幼不學,老何為? Chú put ha̍k, hui só͘ gî; iù put ha̍k, nó͘ hô uî ?
玉不琢,不成器;人不學,不知義。 Gio̍k put tok, put sêng khì; jîn put ha̍k, put ti gī.
為人子,方少時;親師友,習禮儀。 Uî jîn chú, hong siàu sî; chhin su iú, si̍p lé gî.
香九齡,能溫席;孝於親,所當執。 Hiong kiú lêng, lêng un se̍k; hàu î chhin, só͘ tong chip.
融四歲,能讓梨;弟於長,宜先知。 Iông sù soè, lêng jiōng lê; tē î tióng, gî sian ti.
首孝弟,次見聞;知某數,識某文。 Siú hàu tē, chhù kiàn bûn; ti bó͘ sò͘, sek bó͘ bûn.
一而十,十而百,百而千,千而萬。 It jî si̍p, si̍p jî pek; pek jî chhian, chhian jî bān.
三才者,天地人。三光者,日月星。 Sam châi--chiá, thian tē jîn. Sam kong--chiá, ji̍t goa̍t seng.
三綱者,君臣義,父子親,夫婦順。 Sam kong--chiá, kun sîn gī, hū chú chhin, hu hū sūn.
曰春夏,曰秋冬;此四時,運不窮。 Oa̍t chhun hā, oa̍t chhiu tong; chhú sù sî, ūn put kiông.
曰南北,曰西東;此四方,應乎中。 Oa̍t lâm pok, oa̍t se tong; chhú sù hong, èng hô͘ tiong.
曰水火,木金土;此五行,本乎數。 Oa̍t suí hó͘ⁿ, bo̍k kim thó͘; chhú ngó͘ hêng, pún hô͘ sò͘.
曰仁義,禮智信;此五常,不容紊。 Oa̍t jîn gī, lé tì sìn; chhú ngó͘ siông, put iông būn.
稻粱菽,麥黍稷;此六穀,人所食。 Tō liông siok, be̍k sú chek; chhú lio̍k kok, jîn só͘ si̍t.
馬牛羊,雞犬豕;此六畜,人所飼。 Má giû iông, ke khián sí; chhú lio̍k thiok, jîn só͘ sū.
曰喜怒,曰哀懼,愛惡欲,七情具。 Oa̍t hí nō͘, oa̍t ai khū, ài ok io̍k, chhit-chêng kū.
匏土革,木石金,絲與竹,乃八音。 Pâu thó͘ kek, bo̍k se̍k kim, si ú tiok, nái pat im.
高曾祖,父而身,身而子,子而孫, Ko cheng chó͘, hū jî sin, sin jî chú, chú jî sun,
自子孫,至玄曾;乃九族,人之倫。 chū chú sun, chì hiân cheng; nái kiú cho̍k, jîn chi lûn.
父子恩,夫婦從,兄則友,弟則恭, Hū chú un, hu hū chiông, heng chek iú, tē chek kiong,
長幼序,友與朋,君則敬,臣則忠; tióng iù sū, iú ú pêng, kun chek kèng, sîn chek tiong;
此十義,人所同。         chhú si̍p gī, jîn só͘ tông.

凡訓蒙,須講究;詳訓詁,明句讀。 Huân hùn bông, su káng-kiù; siông hùn kóo, bîng kù tōo.
為學者,必有初;小學終,至四書。 Uî-ha̍k--tsiá, pit iú tshoo; Siáu-ha̍k tsiong, tsì Sù-su.
論語者,二十篇;群弟子,記善言。 Lûn-gí--tsiá, jī-si̍p phian; kûn tē-tsú, kì siān giân.
孟子者,七篇止;講道德,說仁義。 Bīng-tsú--tsiá, tshit phian tsí; káng tō-tik, suat jîn-gī.
作中庸,乃孔伋;中不偏,庸不易。 Tsok Tiong-iông, nái Khóng Khip; tiong put phian, iông put i̍k.
作大學,乃曾子;自修齊,至平治。 Tsok Tāi-ha̍k, nái Tsing-tsú; tsū siu-tsê, tsì pîng-tī.

孝經通,四書熟;如六經,始可讀。 Hàu-king thong, Sù-su sio̍k; jû Lio̍k-king, sí khó tho̍k.
詩書易,禮春秋;號六經,當講求。 Si Su I̍k, Lé Tshun-tshiu; hō Lio̍k-king, tong káng-kiû.
有連山,有歸藏,有周易,三易詳。 Iú Liân-san, iú Kui-tsông, iú Tsiū-i̍k, sam I̍k siông.
有典謨,有訓誥,有誓命,書之奧。 Iú tián bôo, iú hùn khò, iú sè bīng, su tsi ò.
我周公,作周禮;著六官,存治體。 Ngóo Tsiu-kong, tsok Tsiú-lé; tù lio̍k kuan, tsûn tī-thé.
大小戴,註禮記;述聖言,禮樂備。 Tāi siáu Tài, tsù Lé-kì; su̍t sìng giân, lé ga̍k pī.
曰國風,曰雅頌;號四詩,當諷詠。 Ua̍t kok-hong, ua̍t ngá siōng; hō sù si, tong hóng īng.
詩既亡,春秋作;寓褒貶,別善惡。 Si kì bông, Tshun-tshiu tsok; gū po pián, piat siān ok.
三傳者,有公羊,有左氏,有穀梁。 Sam-tuān--tsiá, iú Kong-iông, iú Tsó--sī, iú Kok-liông.
經既明,方讀子;撮其要,記其事。 King kì bîng, hong tho̍k Tsú; tsuat kî iàu, kì kî sū.
五子者,有荀楊。文中子,及老莊。 Ngóo-tsú--tsiá, iú Sûn Iông. Bûn-tiong-tsú, ki̍p Ló Tsong.
經子通,讀諸史;考世系,知終始。 King Tsú thong, tho̍k tsu Sú; khó sè-hē, ti tsiong sí.

自羲農,至黃帝;號三皇,居上世。 Tsū Hi Lông, tsì Hông-tè; hō Sam-hông, ku siōng sè.
唐有虞,號二帝;相揖遜,稱盛世。 Tông Iú-gû, hō Jī-tè; siong ip sùn, tshing sìng sè.
夏有禹,商有湯,周文武,稱三王。 Hā iú Ú, Siong iú Thong; Tsiu Bûn Bú, tshing Sam-Ông.
夏傳子,家天下;四百載,遷夏社。 Hā thuân tsú, ka thian-hā; sù-pik tsáinn, tshian Hā siā.
湯伐夏,國號商;六百載,至紂亡。 Thong hua̍t Hā, kok-hō Siong; lio̍k-pik tsáinn, tsì Tiū bông.
周武王,始誅紂;八百載,最長久。 Tsiu-bú-ông, sí tu Tiū; pat-pik tsáinn, tsuè tiông-kiú.
周轍東,王綱墜;逞干戈,尚游說。 Tsiu tia̍t tong, ông-kong tuī; thíng kan-ko, siōng iû-suè.
始春秋,終戰國;五霸強,七雄出。 Sí tshun-tshiu, tsiong tsiàn-kok; ngóo pà kiông, tshit hiông tshut.
嬴秦氏,始兼并;傳二世,楚漢爭。 Îng Tsîn--sī, sí kiam-pìng; thuân jī sè, Tshóo Hàn tsing.
高祖興,漢業建;至孝平,王莽篡。 Ko-tsóo hing, Hàn gia̍p kiàn; tsì hàu pîng, Ông-bóng tshuàn.
光武興,為東漢;四百年,終于獻。 Kong-bú hing, uî Tong-hàn; sù-pik liân, tsiong û hiàn.
魏蜀吳,爭漢鼎;號三國,迄兩晉。 Guī Sio̍k Ngôo, tsing Hàn tíng; hō Sam-kok, git lióng Tsìn.
宋齊繼,梁陳承;為南朝,都金陵。 Sòng Tsê kè, Liông Tîn sîng; uî Lâm-tiâu, too Kim-lîng.
北元魏,分東西;宇文周,與高齊。 Pok guân Guī, hun tong se; Ú-bûn Tsiu, Ú Ko Tsê.
迨至隋,一土宇;不再傳,失統緒。 Tāi tsì Suî, it thóo ú; put-tsài thuân, si̍t thóng sū.
唐高祖,起義師;除隋亂,創國基。 Tông ko-tsóo, khí gī-su; tû Suî luān, tshòng kok ki.
二十傳,三百載;梁滅之,國乃改。 Jī-si̍p thuân, sam-pik tsáinn; Liông bia̍t tsi, kok nái kái.
梁唐晉,及漢周;稱五代,皆有由。 Liông Tông Tsìn, ki̍p Hàn Tsiu; tshing Ngóo-tāi, kai iú iû.
炎宋興,受周禪;十八傳,南北混。 Iām Sòng hing, siū Tsiu siān; si̍p-pat thuân, lâm pok hūn.
十七史,全在茲;載治亂,知興衰。 Si̍p-tshit sú, tsuân tsāi tsu; tsài tī luān, ti hing sue.
讀史者,考實錄;通古今,若親目。 Tho̍k sú--tsiá, khó si̍t lio̍k, tong kóo kim, jio̍k tshin bo̍k.

口而誦,心而惟;朝於斯,夕於斯。 Khió jî siōng, sim jî î; tiau û su, si̍k û su.
昔仲尼,師項橐;古聖賢,尚勤學。 Sik Tiōng-nî, su Hāng-thok; kóo sìng-hiân, siōng khîn ha̍k.
趙中令,讀魯論;彼既仕,學且勤。 Tiō tiong-līng, tho̍k Lóo Lûn; pí kì sū, ha̍k tshiánn khîn.
披蒲編,削竹簡;彼無書,且知勉。 Phi pôo phian, siok tiok kán; pí bû su, tshiánn ti bián.
頭懸梁,錐刺股;彼不教,自勤苦。 Thiô hiân liông, tsui tshì kóo; pí put kàu, tsū khîn khóo.
如囊螢,如映雪;家雖貧,學不輟。 Jû lông îng, jû iòng suat; ka sui pîn, ha̍k put tuat.
如負薪,如掛角;身雖勞,猶苦卓。 Jû hū sin, jû kuà kak; sin sui lô, iû khóo tok.
蘇老泉,二十七,始發憤,讀書籍。 Soo Ló-tsuân, jī-si̍p-tshit, sí huat-hún, tho̍k su-tsi̍k.
彼既老,猶悔遲;爾小生,宜早思。 Pí kì ló, iû hué tî; ní siáu sing, gî tsó su.
若梁灝,八十二,對大廷,魁多士。 Jio̍k Liông Hō, pat-si̍p-jī, tuì tāi-tîng, khue to sū.
彼既成,眾稱異;爾小生,宜立志。 Pì kì sîng, tsiòng tshing ī; ní siáu sing, gî li̍p tsì.
瑩八歲,能詠詩;泌七歲,能賦碁。 Îng pat suè, lîng īng si; Pì tshit suè, lîng hù kî.
彼穎悟,人稱奇;爾幼學,當效之。 Pí íng ngōo, jîn tshing kî; ní iù ha̍k, tong hāu tsi.
蔡文姬,能辨琴;謝道韞,能詠吟。 Tshài Bûn-ki, lîng piān khîm; Siā Tō-ùn, lîng īng gîm.
彼女子,且聰敏;爾男子,當自警。 Pí lú-tsú, tshiánn tshong-bín; ní lâm-tsú, tong tsū kíng.
唐劉晏,方七歲,舉神童,作正字。 Tông Liû-àn, hong tshit suè, kí sîn-tông, tsok tsìng jū.
彼雖幼,身已仕;爾幼學,勉而致; Pí sui iù, sin í sū; ní iù ha̍k, bián jî tì;
有為者,亦若是。         iú-uî--tsiá, i̍k jio̍k sī.

犬守夜,雞司晨;苟不學,曷為人? Khián siú iā, ke su sîn; kóo put ha̍k, hat uî jîn?
蠶吐絲,蜂釀蜜;人不學,不如物。 Tshâm thòo si, hong jiòng bi̍t; jîn put ha̍k, put jû bu̍t.
幼而學,壯而行;上致君,下澤民。 Iù jî ha̍k, tsòng jî hîng; siōng tì kun, hā ti̍k bîn.
揚名聲,顯父母;光於前,裕於後。 Iông bîng sing, hián hū bió; kong û tsiân, jū û hiō.
人遺子,金滿籯;我教子,惟一經。 Jîn uî tsú, kim buán îng; ngóo kàu tsú, î it king.
勤有功,戲無益;戒之哉,宜勉力。 Khîn iú kong, hì bû ik; kài tsi tsài, gî bián-li̍k.

外部連結[编辑]

维基百科中的相关条目:
維基文库中相關的原始文獻: